سندرم گیر افتادگی شانه یا سندرم درد ساب آکرومیال، یک وضعیت دردناک است که از طریق فشار زیاد بر شانه و ستون فقرات گردن ایجاد میشود. این وضعیت ممکن است به علت استفاده بیش از حد از شانهها در فعالیتهای روزمره، عدم ترمیم صحیح آسیبهای کهنه، یا ناهنجاریهای ساختاری در عضلات و اسکلت ایجاد شود. علائم این وضعیت درد و سفتی در ناحیه شانه، محدودیت در حرکت شانه و درد در بازو و گردن است. در صورت عدم درمان، این وضعیت میتواند منجر به مشکلات مزمن در شانه و ناحیه گردن شود.
درمان افتادگی شانه شامل جلوگیری از فعالیتهایی که علائم را تشدید میکنند، استفاده از یخ برای کاهش درد و التهاب، فیزیوتراپی، آب درمانی و حرکات اصلاحی ایمپینجمنت 3 روش برای تقویت عضلات و روشهای تسکین درد هستند. متخصصین کلینیک اترس با استفاده از روشهای پیشرفته و تجهیزات مدرن، برای درمان سندرم گیر افتادگی شانه (ایمپینجمنت) از رویکرد چند درمانی استفاده میکنند تا بیماران را از درد و مشکلات مربوطه رها کنند.
توضیحات متخصص راجب سندرم گیرافتادگی شانه
سندرم گیر افتادگی شانه؛ از علل مهم و شایع درد مزمن شانه سندرم گیر افتادگی شانه است که خود به دو نوع تقسیم می شود .نوع خارجی یا اکسترنال یا ساب آکرومیال که درآن تاندون های چرخاننده های کاف در زیرقوس آکرومیال در حین حرکات تکراری بالای سر و حین دور شدن بازو از سر شانه گیرافتاده و دچار آسیب میشوند.و نوع دوم به آن داخلی یا اینترنال میگویند که درآن تاندون های چرخاننده های کاف بین سراستخوان بازو و حلقه گلنویید در مفصل گوی کاسه ای شانه گیر می افتد و دچار آسیب می شود. دریک تقسیم بندی دیگر گیر افتادگی براساس علت به دو نوع تقسیم می شود.
درنوع اولیه معمولا پاتولوژی در خود قوس در خود فضای ساب آکرومیال است مثلا استخوان آکرومیون به شکل طبیعی و فلت نباشد و در نوع ثانویه معمولا ثانویه به ضعف روتاتورکاف یا ناپایداری شانه یا بد عملکردی استخوان کتف مثلا در اثر عدم تعادل عضلات منطقه اتفاق می افتد. در هر صورت درد عمدتا به شکل درد سر شانه بویژه در هنگام بالا آوردن دست و دور شدن دست از بدن دیده میشود.با معاینه کامل فیزیکی و انجام گرافی شانه و یا ام ار ای یا سونوگرافی مراحل تشخیص طی میشود و بسته به علت درمان لازم صورت میگیرد.
گیر افتادگی شانه (ایمپینجمنت) چیست؟
گیر افتادگی شانه زمانی اتفاق میافتد که لبه بیرونی بالای تیغه شانه که آکرومیون نامیده میشود، روی شانه ساییده میشود یا کاف روتاتور را زیر آن فشار میدهد و باعث درد و سوزش میشود. علت 44 تا 65 درصد از تمام شکایات درد شانه، سندرم گیر افتادگی شانه است.
علل سندروم گیر افتادگی شانه، استفاده بیش از حد از شانه در وضعیت نامطلوبی مانند حمل بار سنگین، تکرار کردن حرکات شانه در ورزشهایی مانند شنا، تنیس و بدمینتون، استفاده از شانه در وضعیت ناصحیح در طول شب برای خوابیدن و استفاده از مبلمان نامناسب هستند. همچنین عوامل دیگری مانند عدم استحکام عضلات و بافتهای نرم شانه و ضعف عضلات شانه هم میتوانند عوامل مؤثر در بروز سندروم گیر افتادگی شانه باشند.
علل بروز سندرم گیرافتادگی شانه
سندرم گیرافتادگی شانه به دلیل فشار و التهاب تاندونهای روتاتور کاف در فضای زیر آکرومیون ایجاد میشود. علل بروز این سندرم شامل موارد زیر است:
- عوامل آناتومیکی یا ناهنجاریهای ساختاری در فرد: ناهنجاریهای ساختاری در فرد مانند غیرطبیعی بودن شکل استخوان آکرومیون یا بزرگبودن سر استخوان بازو میتواند فضای زیر شانه را تنگ کند که همین باعث بروز سندرم گیرافتادگی شانه میشود.
- انجام حرکات تکراری با دست بالاسر: انجام فعالیتهای تکراری با دست بالای سر، نظیر شنا، بیسبال تنیس، ورزشهای پرتابی، ژیمناستیک، وزنهبرداری، والیبال و حتی در مواردی مانند نقاشی میتواند منجر به سایش و آسیب به تاندونها شود.
- التهاب بورس یا بورسیت سپتیک شانه: کیسههای بورس که در شانه ما قرار دارند و این کیسهها پر از مایعاتی هستند که باعث کاهش اصطکاک تاندونها و عضلات میشوند، این کیسهها ممکن است متورم شوند و فضا را برای تاندونها محدود کنند.
- آسیبدیدگی از قبل مانند دررفتگی و شکستگی شانه: آسیبهایی مانند دررفتگی یا شکستگی شانه میتوانند خطر ابتلا به سندروم گیرافتادگی شانه را افزایش دهند.
علائم ایمپینجمنت شانه
علائم سندرم گیر افتادگی شانه عبارتند از:
- درد زمانی که بازوها را بالای سر بلند میکنید
- درد هنگام بلند کردن بازو، پایین آوردن بازو هنگام برداشتن یا بلند کردن چیزی
- درد و حساسیت در قسمت جلوی شانه
- دردی که از جلوی شانه به سمت بازو در حرکت است
- درد هنگام دراز کشیدن به سمت قسمت آسیبدیده
- درد شبهنگام که بر خواب تأثیر میگذارد
- درد هنگامی که بازو را به پشت میکشید، مانند دست کردن در جیب پشتی یا بستن زیپ پشت لباس
- ضعف و سفتی شانه یا بازو
علائم معمولاً به تدریج طی هفتهها تا ماهها ادامه پیدا میکنند.
روش های درمان سندروم ایمپینجمنت شانه
هدف از درمان سندرم گیر افتادگی شانه کاهش درد و بازیابی عملکرد شانه است. درمان افتادگی شانه شامل استراحت، یخ، داروهای ضد التهابی بدون نسخه و تزریق استروئید است. یخ باید یک یا دو بار در روز به مدت 20 دقیقه روی شانه مالیده شود. اگر پزشک شما تأیید کند، ممکن است ایبوپروفن یا ناپروکسن در صورت نیاز برای تسکین درد مصرف شود.
برای دردهای شدیدتر ممکن است یک داروی ضد التهابی قویتر تجویز شود یا ممکن است تزریق کورتیزون به بورسیت زیر آکرومیون تجویز کنند. از فعالیتهایی که در آنها نیاز است مکرراً به بالای سر یا پشت خود دست ببرید، خودداری کنید. این حرکات معمولاً شانههای مبتلا به سندرم گیر افتادگی شانه را بدتر میکند. فعالیتهایی که شامل این حرکات است را متوقف کنید تا زمانی که درد شما بهبود یابد.
دیگر روشهای درمانی سندروم ایمپینجمنت شانه به شرح زیر هستند:
1. فیزیوتراپی
فیزیوتراپی مهمترین درمان برای سندرم گیر افتادگی شانه است. در بیشتر موارد، شما فقط به یک یا دو ویزیت در مطب نیاز دارید تا یاد بگیرید چگونه به انجام فیزیوتراپی خود در خانه ادامه دهید. تمرینهای کششی را برای بهبود دامنه حرکتی شانه خود از فیزیوتراپیست یاد خواهید گرفت. با کاهش درد، میتوانید تمرینهای تقویتی را برای بهبود عضلات روتاتور کاف خود شروع کنید.
2. آبدرمانی
در آب درمانی، بیمار در آب، سبکتر از وزن بدن خود قرار میگیرد و تمرینهای مورد نیاز را انجام میدهد. این روش باعث کاهش فشار بر شانه میشود و عضلات را تقویت میکند که در نتیجه بهبود درد و افزایش قدرت و عملکرد شانه را به همراه دارد. آبدرمانی به عنوان یک روش غیرتهاجمی و غیردارویی، گزینهی مناسبی برای درمان سندروم گیر افتادگی شانه است.
3. حرکات اصلاحی برای گیر افتادگی شانه
حرکات اصلاحی برای گیر افتادگی شانه شامل تمرینهای قدرتی و کششی است. در این روش، ورزش درمانی صورت می گیرد که به مرور زمان التهاب و درد را کم میکنند. با اجرای منظم حرکات اصلاحی و دنبال کردن راهنماییهای فیزیوتراپیست، میتوان بهبود قابل توجهی در درمان سندرم ایمپینجمنت داشت. حرکات اصلاحی ایمپینجمنت شانه به شما داده می شود و باید طبق صحبت های پزشک تمرینات را انجام دهید. منبع تمرینات زیر (www.hss.edu)
چرخش ایزومتریک (داخلی و خارجی)
۱. یک حوله رول شده زیر بازوی شانهای که درد دارد قرار دهید. (عکس سمت چپ)
۲. روبروی دیوار بایستید و آرنج خود را به زاویه ۹۰ درجه تغییر حالت دهید.
۳. با دست باز، به دیوار فشار وارد کنید. ۲۵ تا ۵۰ درصد فشار وارد کنید.
۴. فشار را برای ۱۰ ثانیه نگه دارید و این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
۵. بدنتان را بچرخانید تا بتوانید با پشت دست به دیوار فشار وارد کنید. مقدار فشار مانند مرحله قبل باشد. (عکس سمت راست)
۶. فشار را برای ۱۰ ثانیه نگه دارید و این حرکت را ۱۰ بار تکرار کنید.
۷. ممکن است در حین انجام این تمرین، سوزش خفیفی در خارج شانه احساس کنید که به تدریج و زیر نظر فیزیوتراپیست میتوانید فشار بیشتری وارد کنید، به شرطی که دردی ایجاد نکند.
چرخش بیرونی شانه
۱. همان حوله رول شده زیر بازو را مثل تمرین اول، قرار دهید. (حوله باعث موثرتر شدن وضعیت بازو و جلوگیری از فشار اضافی میشود.)
۲. روی طرف غیر آسیب دیده دراز بکشید، سرتان روی بالشت در وضعیت طبیعی قرار گیرد.
۳. بازوی بالایی را در جلوی خود با زاویه ۹۰ درجه نگه دارید، یک وزنه سبک (توصیه میشود با یک بطری آب شروع کنید) را روی سینه خود نگهدارید و مستقیم به بالا بلند کنید تا در امتداد شانه قرار بگیرد.
۴. آن را آرام پایین بیاورید.
۵. بلند کردن را برای سه ست ۱۰ تکرار یا، در صورتی که آمادگی بیشتری دارید، بدون توقف تا ۳۰ تکرار انجام دهید. به مرور زمان، میتوانید وزنه را افزایش دهید، البته زیر نظر پزشک.
تمرین شانه اسکاپشن
۱. در حالت ایستاده، یک بطری آب یا وزنه سبک را با دست آسیبدیدهتان نگه دارید.
۲. آرام دست خود را تا زاویه ۴۵ درجهای از بدن بالا ببرید تا کاملا کشیده شود.
۳. دست را آرام به طرف پایین و کنار بدنتان پایین بیاورید.
۴. این حرکت بلند کردن را برای سه ست و ۱۰ تکرار انجام دهید. در صورت نیاز بین ست های انجام شده استراحت کوتاهی قرار بدهید تا سوزش شانه کمتر شود. اگر آمادگی بیشتری دارید بدون توقف تا ۳۰ تکرار بروید.
درمان سندروم ایمپینجمنت شانه در خانه
یکی از تمرینهای مهم سندروم ایمپینجمنت شانه در خانه، تقویت عضلات شانه است. تمرینهایی مانند خم کردن شانه و گشودن بازوها میتوانند عضلات را انعطافپذیرتر کرده و از محدودیت در حرکت جلوگیری کنند. علاوه بر تمرینها، درمانهای خانگی دیگری نیز برای درمان سندروم گیر افتادگی شانه وجود دارد. استفاده از دستگاههای ماساژ در بهبود درد شانه تأثیر دارند. همچنین، بهرهگیری از مدیتیشن نیز میتواند به کاهش استرس و درد شانه کمک کند. در نهایت، برای درمان سندروم ایمپینجمنت شانه در خانه:
- اولاً، قبل از انجام تمرینها و درمانهای خانگی، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا بتواند شما را راهنمایی کند.
- دوماً، تمرینها را به آرامی و به صورت منظم انجام دهید و در صورت بروز درد یا تنگی نفس، فوراً تمرین را متوقف کنید. در آخر، برای جلوگیری از بازگشت سندروم گیر افتادگی شانه، بهتر است از فعالیتهای سنگین روزانه خودداری کنید.
در درمانگاه پزشکی ورزشی اترس، تیمی از متخصصان تشخیص و درمان مشکلات اسکلتی و عضلانی فعالیت میکنند. آنها با استفاده از روشهای پزشکی و فیزیوتراپی، تشخیص دقیقی برای سندروم افتادگی شانه میدهند و درمان مناسبی را برای بیمار تعیین میکنند. این درمانها شامل تمرینهای تقویتی، حرکات اصلاحی و فیزیوتراپی میشود. به این ترتیب، با مراجعه به کلینیک اترس میتوانید بهبود قابل توجهی در وضعیت سلامتی شانه خود را شاهد باشید.
نوع خارجی یا اکسترنال سندرم گیرافتادگی شانه
سندروم گیرافتادگی شانه به دو نوع تقسیم میشود: گیرافتادگی خارجی و گیرافتادگی داخلی. نوع خارجی این سندرم به دودسته اولیه و ثانویه تقسیم میشود.
۱) گیرافتادگی خارجی اولیه
گیرافتادگی خارجی اولیه به علت ناهنجاریهای استخوانی در مفصل شانه ایجاد میشود. ناهنجاریها میتوانند مادرزادی یا ناشی از تغییرات دژنراتیو با افزایش سن باشند، مانند تشکیل خارهای استخوانی که بر روی تاندونها فشار میآورد. این وضعیت منجر به ساییدگی و التهاب تاندونهای روتاتور کاف میشود و در نتیجه باعث درد و محدودیت حرکتی میشود.
۲) گیرافتادگی خارجی ثانویه
گیرافتادگی خارجی ثانویه به ضعف در عضلات کتف و تیغه شانه مربوط میشود که باعث تغییر موقعیت استخوان آکرومیون و اختلال در عملکرد تاندونها میگردد. فعالیتهای شدید و تکراری، مانند پرتاب یا بلندکردن اجسام سنگین، میتواند منجر به عدم تعادل عضلانی و در نهایت باعث بروز این سندرم میشود. برای درمان سندرم گیرافتادگی شانه از روشهای درمانی؛ مانند فیزیوتراپی در کلینیک اترس، مصرف داروهای ضدالتهاب و در موارد شدیدتر، جراحی استفاده میشود.
نوع داخلی یا اینترنال سندرم گیرافتادگی شانه
گیرافتادگی داخلی شانه، نوعی از سندرم گیرافتادن شانه است که بیشتر در ورزشکارانی که فعالیتهای پرتابی مانند پرتابکنندگان دیسک و نیزه انجام میدهند، رخ میدهد. در این نوع سندرم، تاندونهای روتاتور کاف و سربلند تاندون دو سر بازویی تحتفشار قرار میگیرند و داخل شانه دچار التهاب و درد میشود. این نوع از سندرم معمولاً با درد در ناحیه پشت مفصل شانه همراه است و به جلوی شانه نیز سرایت میکند. علل بروز سندرم گیرافتادن شانه شامل انجام حرکات تکراری و شدید بهوسیله دست بالای سر، ضعف عضلانی در ناحیه کتف و عدم تعادل عضلانی است. همچنین، آسیبهای قبلی به شانه یا ناهنجاریهای آناتومیکی نیز میتوانند خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهند. درمان سندرم گیرافتادگی شانه معمولاً شامل فیزیوتراپی، تقویت عضلات و در موارد شدیدتر، جراحی برای اصلاح آسیبها است.
مقالات مرتبط: در مقاله قبلی در مورد درمان پارگی رباط زانو بدون عمل جراحی نکات مهمی را بیان کرده ایم. اگر دچار پارگی رباط زانو هستید، این مطلب را از دست ندهید.
تستهای تشخیص سندروم افتادگی شانه
پزشک با توجه به سابقه پزشکی شما و یک معاینه فیزیکی برای بررسی درد و حساسیت، دامنه حرکتی شانه و قدرت بازوی شما را ارزیابی خواهد کرد. بر اساس این معاینات و ارزیابیها، تستهای تشخیص سندروم افتادگی شانه را نیز انجام خواهد داد. از جمله این تستها میتوان به عکسبرداری با اشعه ایکس، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) و سونوگرافی اشاره کرد. به علاوه، اگر مقدار کمی داروی بیحسی (مسکن) که به فضای زیر آکرومیون تزریق میشود، درد شما را تسکین دهد، ممکن است تشخیص سندرم گیر افتادگی داده شود.
دلایل ابتلا به سندروم گیرافتادگی شانه
دلایل ابتلا به سندروم گیر افتادگی شانه را در ذیل میتوانید ببینید:
- تاندون شما پاره شده یا متورم شده است. این میتواند به دلیل استفاده بیش از حد ناشی از فعالیتهای مکرر شانه، آسیب یا ساییدگی ناشی از افزایش سن باشد.
- بورسیت شما تحریک شده و ملتهب است. بورسیت کیسه پر از مایع بین تاندون و آکرومیون است. بورسیت به ماهیچهها و تاندونها کمک میکند تا روی استخوانها سر بخورند. بورسیت ممکن است به دلیل استفاده بیش از حد از شانه یا آسیب، ملتهب شود.
- آکرومیون شما صاف نیست (ژنتیکی) یا خارهای استخوانی مرتبط با افزایش سن روی آکرومیون شما ایجاد شده است.
درمانهای جراحی برای موارد شدید
درمانهای جراحی برای سندرم گیرافتادگی شانه معمولاً در مواردی انجام میشود که استفاده از روشهای درمانی غیرجراحی مانند فیزیوتراپی و مصرف داروهای مسکن برای کاهش درد و التهاب سندرم گیرافتادگی شانه مؤثر نبوده یا آسیب به حدی شدید باشد که نیاز به اصلاح فوری داشته باشد. در ادامه به روشهای درمانی جراحی که برای این عارضه استفاده میشوند میپردازیم.
- آرتروسکوپی: آرتروسکوپی کم تهاجمیترین روش جراحی است که در آن جراح با استفاده از دوربین و ابزارهای کوچک جراحی، بافتهای آسیبدیده را برمیدارد و فضای زیر آکرومیون را باز میکند. این روش باعث کاهش فشار بر روی تاندونها و بورس ساب آکرومیال میشود و معمولاً با عوارض کمتری همراه است.
- جراحی باز: در مواردی که سندرم گیرافتادن شانه شدید باشد، جراحی باز در قسمت شانه انجام میشود که جراحی باز شامل برداشتن بخشی از استخوان آکرومیون یا ترمیم تاندونهای آسیبدیده است. این روش بهطورکلی برای بیمارانی که دچار پارگیهای جدی یا آرتروز هستند، مناسبتر است.
سندرم گیرافتادگی شانه پیشگیری از سندرم گیرافتادگی شانه
برای پیشگیری از سندرم گیرافتادگی شانه رعایت چندین نکته مهم برای حفظ سلامت شانه و جلوگیری از آسیبهای احتمالی ضروری است که در زیر به این نکات اشاره میکنیم:
- تقویت عضلات شانه: انجام تمرینات تقویتی برای عضلات روتاتور کاف و عضلات پشت میتواند باعث افزایش استحکام و پایداری شانه شود. این تمرینات شامل وزنهبرداری سبک و تمرینات مقاومتی هستند.
- انجام تمرینات کششی منظم حفظ دامنه حرکتی: انجام تمرینات کششی منظم برای افزایش انعطافپذیری شانه و جلوگیری از سفتی مفاصل ضروری است. این تمرینات به کاهش فشار بر تاندونها کمک میکنند.
- اصلاح وضعیت بدنی از جمله نشستن و ایستادن: اصلاح وضعیت نشستن، ایستادن و انجام حرکات ورزشی میتواند از بروز این عارضه جلوگیری کند. انجام روشهای صحیح در هنگام دراز کردن دست یا پرتابکردن نیز اهمیت دارد.
- پرهیز از حرکات تکراری که برای شانه ضرر دارد: اجتناب از فعالیتهایی که شامل حرکات مکرر دست بالای سر هستند، بهویژه در افرادی که شغلهای ورزشی یا کاری دارند که فعالیتهای تکراری انجام میدهند.
کلام پایانی برای درمان گیر افتادگی شانه
سندرم گیر افتادگی شانه یک عارضه دردناک است که به علت فشار زیاد و غیرطبیعی روی عضلات و اسکلت شانه ایجاد میشود. یکی از روشهای مؤثر درمان افتادگی شانه فیزیوتراپی است که تمرینهای کششی و تقویتی را شامل میشود. این تمرینها بهبود انعطافپذیری و قدرت عضلات شانه را افزایش میدهند. همچنین برای درمان سندرم گیر افتادگی شانه میتوانید از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، کمپرس گرم یا سرد استفاده کنید. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به روشهای درمانی پیشرفتهتری مانند تزریق مسکن یا جراحی وجود داشته باشد. این روشها به عنوان راهحلهای آخر و در مواردی که درمانهای دیگر نتیجه مطلوبی نداشتهاند، مورد استفاده قرار میگیرند. همراه کلینیک اترس باشید تا به سراغ درمان زانوی پرانتزی برویم.
سوالات متدوال درباره ایمپینجمنت شانه
علت ایجاد سندرم گیر افتادگی شانه چیست؟
علل اصلی این سندرم عبارتند از: استفاده بیش از حد از شانه، آسیبهای قبلی، تغییرات دژنراتیو مرتبط با افزایش سن و برخی ناهنجاریهای ساختاری در مفصل شانه.
علائم اصلی ایمپینجمنت شانه چیست؟
درد در هنگام بلند کردن بازو، درد در ناحیه جلوی شانه، ضعف و سفتی شانه، محدودیت حرکتی شانه و درد شبانه از جمله علائم شایع هستند.
چگونه میتوان سندرم گیر افتادگی شانه را تشخیص داد؟
تشخیص این سندرم معمولاً با معاینه فیزیکی توسط پزشک و انجام آزمایشهای تصویربرداری مانند رادیوگرافی، ام آر آی یا سونوگرافی انجام میشود.
درمانهای غیر جراحی برای این سندرم چیست؟
درمانهای غیر جراحی شامل استراحت، یخ درمانی، داروهای ضد التهاب، فیزیوتراپی و تزریق کورتیکواستروئید میشود.
چه زمانی به جراحی نیاز است؟
در صورتی که درمانهای غیر جراحی مؤثر نباشند و درد و ناتوانی ادامه داشته باشد، ممکن است به جراحی نیاز باشد.
فیزیوتراپی چه نقشی در درمان این سندرم دارد؟
فیزیوتراپی با استفاده از تمرینات تقویتی، کششی و حرکات اصلاحی به تقویت عضلات شانه، افزایش دامنه حرکتی و کاهش درد کمک میکند.
آیا میتوان از بروز ایمپینجمنت شانه پیشگیری کرد؟
با حفظ وضعیت بدنی صحیح، انجام تمرینات تقویتی برای عضلات شانه و اجتناب از فعالیتهای تکراری و سنگین میتوان از بروز این سندرم پیشگیری کرد.
مدت زمان بهبودی گیر افتادگی شانه چقدر است؟
مدت زمان بهبودی به عوامل مختلفی مانند شدت بیماری، سن بیمار و پاسخ به درمان بستگی دارد.
