تنگی کانال نخاعی وضعیتی است که در آن فضای اطراف نخاع در ستون فقرات شما باریک میشود و به نخاع و اعصاب شما فشار وارد میشود. این امر میتواند منجر به درد، بیحسی، ضعف یا سوزن سوزن شدن در پاها و گاهی اوقات در بازوها شود.
روشهای مختلفی برای رهایی از فشار روی نخاع و اعصاب شما وجود دارد، از فیزیوتراپی و ورزشهای آبی گرفته تا مواردی دیگر که در ادامه با کلینیک اترس همراه باشید تا به صورت کامل شما را علائم و راههای تشخیص تنگی کانال نخاعی آشنا کنیم.
تنگی کانال نخاعی چیست و کجا به وجود می آید؟
تنگی کانال نخاعی زمانی رخ میدهد که فضای اطراف نخاع شما در ستون فقرات باریک میشود. این امر میتواند به نخاع و اعصاب شما فشار وارد کند و باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم، بهخصوص در پاها و گاهی اوقات در بازوها شود.
محل بروز تنگی کانال نخاعی:
- بیشتر در ناحیه کمر (ستون فقرات کمری) رخ میدهد.
- میتواند در گردن (ستون فقرات گردنی) یا قفسه سینه (ستون فقرات قفسه سینه) نیز ایجاد شود، اما این موارد کمتر شایع هستند.
چه چیزی باعث تنگی کانال نخاعی میشود؟
علل مختلفی برای تنگی کانال کمر وجود دارد که میتوان آنها را به دودسته کلی تقسیم کرد:
علل مادرزادی:
- تنگی مادرزادی کانال نخاعی: برخی از افراد با کانال نخاعی که به طور طبیعی باریکتر از حد معمول است متولد میشوند.
- ناهنجاریهای استخوانی: نقصهایی در شکل استخوانهای ستون فقرات شما میتواند فضای کانال نخاعی را تنگ کند.
علل اکتسابی:
- آرتروز دژنراتیو: شایعترین علت، ناشی از ساییدگی و پارگی غضروف بین مهرهها (دیسکهای بین مهرهای) است. با گذشت زمان، این امر میتواند منجر به ایجاد خارهای استخوانی (استئوفیت) شود که فضای کانال نخاعی را تنگ میکند.
- بیرون زدگی دیسک: زمانی که دیسک بین مهرهای از جای خود خارج میشود و به فضای نخاعی فشار وارد میکند.
- آسیبدیدگی یا شکستگی ستون فقرات: ناشی از تصادف، زمینخوردن یا سایر آسیبها میتواند باعث شکستگی یا جابهجایی مهرهها شود و فضای کانال نخاعی را تنگ کند.
- تومورها: تومورهای داخل یا اطراف ستون فقرات میتوانند فضای کانال نخاعی را اشغال کرده و به نخاع فشار وارد کنند.
- ضخیمشدن رباطها: رباطهای اطراف ستون فقرات میتوانند باگذشت زمان ضخیم شوند و به نخاع فشار وارد کنند.
- بیماریهای التهابی: مانند آرتریت روماتوئید یا اسپوندیلیت آنکیلوزان میتوانند باعث التهاب و تورم در ستون فقرات شده و فضای کانال نخاعی را تنگ کنند.
علائم تنگی کانال نخاعی چیست؟
از نشانههای تنگی کانال نخاعی مواردی است که در ادامه به آنها میگوییم:
درد:
- این شایعترین علامت است و معمولاً در پاها، اغلب در یک طرف بدن احساس میشود.
- درد ممکن است تیز، سوزشدار یا تیرانداز باشد و با راهرفتن یا ایستادن بدتر شود و با نشستن یا خمشدن به جلو بهتر شود.
بیحسی یا سوزن سوزن شدن:
- این احساس ممکن است در پاها یا بازوها احساس شود و بهعنوان “گزگز” یا “بیحسی” توصیف شود.
ضعف:
- ضعف عضلانی در پاها ممکن است راهرفتن یا ایستادن را دشوار کند.
- در موارد شدید، ممکن است تعادل خود را از دست بدهید یا حتی زمین بخورید.
درد در هنگام رانندگی:
- نشستن برای مدت طولانی، مانند رانندگی، میتواند به اعصاب شما فشار وارد کند و باعث درد، بیحسی یا ضعف در پاها شود.
سایر علائم:
- در برخی موارد، افراد ممکن است علائم دیگری مانند گرفتگی عضلات پا، مشکل در کنترل مثانه یا روده، یا درد در ناحیه باسن یا کشاله ران را تجربه کنند.
راه تشخیص تنگی کانال نخاعی
معاینه فیزیکی: پزشک شما دامنه حرکتی و قدرت عضلانی شما را بررسی میکند و برای بیحسی یا سوزن سوزن شدن پاها و بازوها معاینه عصبی انجام میدهد.
تصویربرداری:
- اشعه ایکس: برای بررسی ناهنجاریهای استخوانی در ستون فقرات شما
- MRI: برای ایجاد تصاویری دقیق از ستون فقرات، نخاع و بافتهای اطراف
- سیتیاسکن: برای ایجاد تصاویری دقیق از استخوانها و بافتهای نرم در ستون فقرات شما
الکترومیوگرافی (EMG) برای بررسی فعالیت الکتریکی عضلات و اعصاب شما
میلوگرام: تزریق ماده حاجب به فضای اطراف نخاع و مشاهده آن با اشعه ایکس برای بررسی انسداد یا باریک شدن کانال نخاعی
روشهای درمان تنگی کانال نخاعی
راههای درمان تنگی کانال نخاعی شما بهشدت بستگی به علائم، سابقه پزشکی و سلامت کلی شما بستگی دارد. هدف از درمان، کاهش درد و بهبود عملکرد شما است. در اینجا به برخی از روشهای درمانی رایج تنگی کانال نخاعی و درمان تنگی کانال نخاعی گردن بدون جراحی اشاره میکنیم:
فیزیوتراپی
- شامل تمریناتی برای تقویت عضلات پشت و شکم شما، افزایش انعطافپذیری و دامنه حرکتی شما و بهبود تعادل و هماهنگی شما است.
- همچنین ممکن است از گرما، سرما یا تحریک الکتریکی برای تسکین درد و التهاب استفاده شود.
آبدرمانی
- آبدرمانی برای تنگی کانال نخاعی شامل انجام حرکات ورزشی در آب گرم است.
- آب گرم میتواند به شلشدن عضلات شما کمک کند، درد و التهاب را کاهش دهد و دامنه حرکتی شما را افزایش دهد.
طب سوزنی
- تنگی کانال نخاعی طب سوزنی شامل فروکردن سوزنهای نازک در نقاط خاصی از بدن شما میشود.
- برخی افراد معتقدند که طب سوزنی میتواند به تسکین درد و بهبود عملکرد در افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی کمک کند.
ورزشدرمانی
- ورزش درمانی شامل انجام تمرینات ورزشی خاص برای تقویت عضلات شما، بهبود وضعیت بدنی و افزایش انعطافپذیری شما است.
- ورزش برای تنگی کانال نخاعی به طور منظم میتواند به کاهش درد و بهبود عملکرد در افراد مبتلا به تنگی کانال نخاعی کمک کند.
جراحی
- در موارد شدید که سایر درمانها مؤثر نیستند، ممکن است برای برداشتن فشار از روی نخاع و اعصاب شما جراحی لازم باشد.
- دو نوع جراحی رایج برای تنگی کانال نخاعی عبارتاند از دکمپرسین نخاعی و فیوژن ستون فقرات.