تاندون آشیل قوی ترین تاندون بدن است. این عضلات ساق پا را به استخوان پاشنه متصل می کند و به شما امکان می دهد پا را به سمت پایین خم کنید و از زمین بلند شوید. زمانی که طناب فیبری متصل کننده عضلات پشت ساق پا به پاشنه دچار کشیدگی بیش از اندازه شود، احتمال پارگی تاندون پا وجود دارد. این پارگی می‌تواند به صورت جزئی یا کامل اتفاق بیفتد. این وضعیت در اغلب موارد مانع از راه رفتن فرد میشود.
این مقاله از کلینیک اترس می‌خواهیم علل پارگی تاندون پا و راه‌های درمان پارگی تاندون پا که شامل طب سنتی، فیزیوتراپی، گچ گیری پا و جراحی هست را توضیح دهیم.
نشانه‌های پارگی تاندون پا
مهمترین نشانه پارگی تاندون پا درد بالای پاشنه پا است. مخصوصاً در مواقعی که روی انگشتان پا می‌ایستید یا مچ پای خود را می‌کشید. در ابتدا درد ممکن است خفیف و جزئی باشد و با گذشت زمان بدتر و یا بهتر شود.
اگر تاندون پا پاره شود درد آن آنی و شدید است و علائم شایع زیر را ممکن است داشته باشد:
- کبودی، احساس درد و تورم در نزدیکی پاشنه پا
- مشکل داشتن در حرکت و فشار انگشتان پا در زمان قدم برداشتن
- ضعف یا سفتی در پشت پاشنه پا که هنگام صبح درد آن شدیدتر است و با گرم شدن تاندون در اثر استفاده بهتر میشود.
- شنیدن صدای کوبیدن یا ترکیدن تاندون پا
- حساس، سفت و متورم شدن ناحیه بالای پاشنه و روی پا
- عدم توانایی خم کردن پا به سمت پایین
- ناتوانی در ایستادن بر روی انگشتان پای آسیب دیده
علت‌های پارگی تاندون پا
معمولاً زمانی که فرد حرکت‌های خیلی سریع یا چرخش‌های ناگهانی دارد، پارگی تاندون پا اتفاق می‌افتد.
این پارگی در این حالت‌ها به وجود می‌آید:
- افزایش شدت تمرینات ورزشی به ویژه در ورزش‌هایی که با جهش و پرش همراه هستند.
- افتادن از ارتفاع
- افتادن داخل چاله یا گودال
- گرم نکردن قبل از شروع ورزش
- افزایش ناگهانی فعالیت
- دویدن و ورزش کردن روی سطح ناهموار
این آسیب‌ها زمانی اتفاق می‌افتد که در حین حرکت به جای توقف، به طور ناگهانی شروع به حرکت کنید و پای خود را بالا ببرید. مثلاً یک دونده ممکن است که در شروع یک مسابقه در حالی که از روی خط آغاز مسابقه بلند میشود تا به سرعت بدود، دچار پارگی تاندون پا شود.
این پارگی‌ها بیشتر در ورزش‌های: والیبال، فوتبال، دویدن، ژیمناستیک و رقص وجود دارند. البته تنها با ورزش کردن نیست که تاندون دچار پارگی میشود. پارگی تاندون به عوامل دیگری هم بستگی دارد. مانند:
- چاقی: داشتن اضافه وزن به تاندون‌ها فشار زیادی وارد می‌کند.
- مصرف برخی از آنتی بیوتیک‌ها: مصرف برخی آنتی‌بیوتیک خطر پارگی تاندون پا را افزایش می‌دهد.
- تزریق استروئید: گاهی پزشکان برای کاهش درد و التهاب، استروئید را به مفصل مچ پا تزریق می‌کنند. این کار می‌تواند تاندون‌ها را ضعیف و دچار پارگی کند.
- سن و جنسیت: احتمال پارگی تاندون در آقایون ۵ برابر بیشتر از خانم‌ها است. اکثر پارگی تاندون هم در سن بین ۳۰ تا ۴۰ سال اتفاق میفتد.
- پوشیدن کفش تنگ و نامناسب: پوشیدن این نوع کفش‌ها باعث اذیت پا شده و منجر به پیچ خوردگی و در نهایت پارگی تاندون پا می‌شوند.
- داشتن قوس پای صاف و ماهیچه‌های ضعیف ساق پا
- خار استخوان (رشد استخوان اضافی در پاشنه که تاندون را می‌ساید و باعث درد میشود).
- عدم خون‌رسانی مناسب در تاندون
در ادامه مطلب می‌خواهیم راه‌های درمان پارگی تاندون پا را معرفی کنیم.
انواع پارگی پاشنه آشیل پا
دو نوع پارگی تاندون آشیل وجود دارد:
پارگی کامل: این زمانی اتفاق می افتد که تاندون کاملاً پاره شود.
پارگی جزئی: این زمانی اتفاق می افتد که تاندون فقط تا حدی پاره شود.
راه‌های درمان تاندون پا
راه‌های درمان پارگی تاندون پا به چند روش مختلف انجام میشود. در ابتدا برای درمان باید نوع آسیب ایجاد شده مشخص شود.
راهکارهای درمانی از طریق موارد زیر امکان پذیر است:
- درمان خانگی
- درمان جراحی
- درمان غیر جراحی
- درمان طب سنتی
درمان خانگی:
برای درمان خانگی پاره شدن تاندون پا می‌توانید به پای آسیب‌دیده خود استراحت دهید، از عصا برای راه رفتن کمک بگیرید، روی ناحیه آسیب دیده کمپرس سرد بگذارید، هنگام نشستن یا دراز کشیدن پای خود را روی بالشت قرار دهید و برای کاهش درد و تورم خود می‌توانید مسکن‌های ضد التهابی غیراستروئیدی مانند: ایبوپروفن یا ناپروکسن مصرف کنید.
درمان جراحی:
در درمان پارگی کامل تاندون پا به روش جراحی، پزشک در کمتر از ۴ هفته پس از آسیب دیدگی می‌تواند جراحی را انجام دهد. هرچه سن کمتر باشد و فعالیت بدنی بیشتر، جراحی موفقیت آمیزتر خواهد بود. روش جراحی بدین شکل است که برش کوچکی در پشت مچ پا توسط جراح ایجاد میشود تا تاندون دچار پارگی را مجدد به همدیگر بدوزند.
درمان غیر جراحی:
درمان‌های غیر جراحی مناسب برای پارگی جزئی هستند. با این حال برای برخی افراد هم که قادر به انجام جراحی نیستند، می‌توانند از روش‌های زیر استفاده کنند:
- فیزیوتراپی
- شوک درمانی
- گچ گرفتن مچ یا ساق پا
- استفاده از کاپ پاشنه پا
حتی اگر پارگی تاندون نیاز به جراحی پیدا کند در اغلب موارد پس از آن پزشک یک دوره فیزیوتراپی را برای بیمار توصیه می‌کند. در تکنیک های فیزیوتراپی برای بیمار، هدف در مرحله اول کنترل درد و التهاب بوده است و پس از آن دامنه حرکتی مفصل مچ پا و به آهستگی وزن اندازی روی تاندون برای ترمیم خواهد بود.
درمان طب سنتی:
ماساژ ناحیه آسیب‌دیده پا با مواد طبیعی به درمان و کنترل درد ناشی از پارگی یا کشیدگی تاندون کمک می‌کند.
این مواد طبیعی شامل موارد زیر هستند:
- ریشه زنجبیل
- روغن زیتون
- روغن کرچک
- زردچوبه
- رزماری
- میخک
در مطالب فوق راه‌های درمان پارگی تاندون پا را توضیح دادیم تا بهترین روش را انتخاب کنید.
مزیت‌های درمان پارگی تاندون پا با فیزیوتراپی
انجام فیزیوتراپی برای درمان پارگی تاندون از بهترین روش‌های موجود در دنیا است. با فیزیوتراپی فرد آسیب‌دیده سریع‌تر به زندگی عادی و روزمره خود برمی‌گردد. از مزایای دیگر درمان با فیزیوتراپی می‌توان گفت:
- تقویت عضلات، کاهش درد و التهاب
- پیشگیری از بروز آسیب‌های بعدی
- درمان راحت بدون انجام جراحی‌های سخت
نکات مهم که برای توان بخشی سریع‌تر باید درنظر گرفت
همانطور که اشاره کرده‌ایم، باید برای توانبخشی سریع‌تر و همراه با انجام راه‌های درمان پارگی تاندون پا، به پای خود استراحت دهید.
همیشه احتیاط کنید، از کفش های طبی استفاده کنید، تمرینات کششی و تقویتی انجام دهید، پای خود را ببندید. از یک بانداژ مناسب در اطراف ساق پا و مچ پا استفاده کنید تا ورم کاهش یابد. در هنگام ورزش کردن از ورزش‌های خارج از توان خود بپرهیزید و ماساژ محل آسیب‌دیده را با مواد‌های طبیعی که نام برده‌ایم فراموش نکنید.
توجه به محیط پیرامون ورزشی و پرهیز از فعالیت‌های ورزشی پرخطر مانند افتادن ، سقوط از ارتفاع و پیچ خوردن مچ پا می‌تواند از پارگی دوباره تاندون پا پیشگیری کند.
