سندروم عصب رادیال عارضه‌ای است که به دلیل آسیب به عصب رادیال رخ می‌دهد. این عارضه می‌تواند منجر به درد در بالای ساعد و دست شود و انجام فعالیت‌های روزمره مانند بلند کردن اجسام یا استفاده از مچ دست را دشوار کند. روش‌های درمان آن نیز شامل فیزیوتراپی، آتل‌بندی، ورزش تراپی و در برخی مواقع جراحی هستند. در این مطلب از کلینیک اترس قصد داریم به بررسی علائم و علت‌های این عارضه، انواع آن، روش‌های پیشگیری و راه‌های درمان آسیب عصب رادیال دست بپردازیم. با ما همراه شوید.
سندرم تونل رادیال و درمان آن
سندرم عصب رادیال یا همان سندرم تونل رادیال وضعیتی است که منجر به درد در بالای ساعد و دست میشود. این عارضه به دلیل فشار روی عصب بازو که عصب رادیال نام دارد، رخ می‌دهد.
در مورد اینکه عصب رادیال کجاست هم باید بگوییم این عصب از گردن شما شروع میشود و به سمت بازو می‌رود. وظیفه آن نیز کنترل حرکت عضله در بالای بازو یا همان سه سر ران است.
فشرده شدن عصب رادیال در هر کجای بازو می‌تواند درد و ضعف را به همراه داشته باشد. هر زمان که از عضلات بازو برای حرکت دادن اجسام استفاده کنید، درواقع عصب رادیال را تحریک کرده‌اید.
استفاده از دست‌ها و مچ دست نیز می‌تواند باعث تحریک این عصب شود. به عنوان مثال اگر حرکت خاصی را به عنوان شغل یا سرگرمی به طور مکرر انجام دهید، این امر می‌تواند آسیب عصب رادیال را به همراه داشته باشد.
انواع و علائم آسیب‌دیدگی عصب رادیال
آسیب‌دیدگی عصب رادیال دارای انواع مختلفی است که هر کدام علائم خاص خودشان را دارند:
آسیب عصب رادیال در ناحیه زیر بغل (آگزیلا)
عصب رادیال در ناحیه زیر بغل می‌تواند به دلیل وارد آمدن فشار خارجی دچار آسیب شود. این فشار معمولا به دلیل استفاده نادرست از عصای زیر بغل رخ می‌دهد و به آسیب حاصل از آن crutch palsy میگویند.
در این عارضه ممکن است اعصاب دیگری ازجمله عصب مدیان و عصب آگزیلاری نیز دچار آسیب شوند. مهم‌ترین علائمی که بر جای می‌گذارد نیز شامل موارد زیر می‌شوند:
- ضعف یا افتادگی مچ دست و انگشتان
- ضعف عضله سه سر پشت بازو
- گزگز یا بی‌حسی پشت بازو، ساعد و دست
آسیب عصب رادیال در بازو
یکی از شایع‌ترین محل‌هایی که در آن عصب رادیال دچار آسیب میشود، بازو است. دلیلش هم این است که در نواحی میانی بازو عصب رادیال در مجاورت استخوان بازو قرار می‌گیرد و به همین دلیل مستعد آسیب است.
در صورتی که به عصب رادیال فشار طولانی مدت خارجی وارد شود و آسیب ببیند، عارضه‌ای به نام فلج شب شنبه (Saturday night palsy) رخ خواهد داد. این حالت معمولا به دلیل قرار گرفتن بازو بین بدن شخص و لبه صندلی یا سر شخص دیگر به مدت طولانی رخ می‌دهد. علاوه بر این، ممکن است به دنبال شکستگی استخوان بازو یا جراحی نیز اتفاق بیفتد. مهم‌ترین علائمی که بر جای می‌گذارد نیز شامل موارد زیر می‌شوند:
- افتادگی مچ دست
- ضعف در باز کردن انگشتان
- بی‌حسی یا گزگز و مور مور شدن پشت دست
آسیب عصب رادیال در ساعد
عصب رادیال در ساعد ممکن است به دلیل عبور از عضله سوپیناتور و لبه فیبروتیک آن تحت فشار قرار بگیرد یا اینکه به دلیل شکستگی استخوان ساعد دچار آسیب شود. مهم‌ترین علائمی که این عارضه بر جای می‌گذارد، شامل موارد زیر می‌شوند:
- افتادگی مچ دست و انگشتان بدون هیچ علائم حسی
آسیب عصب رادیال سطحی حسی
عصب رادیال سطحی حسی می‌تواند به دلیل ضربه یا پارگی مچ دست و همچنین وارد آمدن فشار خارجی مانند استفاده از دستبند یا ساعت مچی تنگ دچار آسیب شود. این عارضه که سندروم وارتنبرگ نیز نامیده میشود، علائم زیر را به همراه خواهد داشت:
- درد
- خواب‌رفتگی
- گزگز مچ و پشت درد
علت‌های آسیب عصب رادیال
سندرم تونل رادیال وقتی رخ می‌دهد که عصب رادیال هنگام عبور از کانال فوقانی ساعد، فشرده یا ساییده شود. چنین وضعیتی منجر به نوروپاتی رادیال یا پارزی عصب رادیال میشود. آسیب عصب رادیال می‌تواند به دلیل هر یک از عوامل زیر رخ دهد:
- شکستگی استخوان بازو
- خوابیدن روی دست
- فشار وارد شده هنگام انداختن بازو روی پشتی صندلی
- استفاده اشتباه از عصای زیر بغل
- بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت یا مشکلات کلیوی
راه‌های درمان سندروم تونل رادیال
اقدامات ساده‌ای وجود دارد که با انجام هر یک از آن‌ها می‌توان نسبت به درمان عصب رادیال دست اقدام کرد. برخی از این اقدامات در ادامه توضیح داده شده‌اند:
آتل‌بندی
اگر علائمتان در شب بدتر میشود، می‌توانید با یک آتل پلاستیکی سبک بخوابید تا شدت علائم کم شود. با محدود کردن حرکات آرنج در طول شب فرصتی فراهم میشود تا عصب از حالت فشردگی خارج شود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی یکی دیگر از روش‌های درمانی موثر برای آسیب عصب رادیال است که به کمک استفاده از تمرینات و تکنیک‌های مختلف، فرآیند بهبودی افراد مبتلا به این عارضه را سرعت می‌بخشد.
به‌طورکلی برنامه‌های فیزیوتراپی برای درمان عصب رادیال مچ دست شامل موارد زیر می‌شوند:
- تمرینات استحکام‌بخشی: این تمرینات افزایش قدرت و استحکام عضلات اطراف مچ دست و آرنج را به همراه دارند و شامل تمرینات مقاومتی با وزنه‌ها و تمرینات ایزومتریک می‌شوند.
- تمرینات انعطاف‌پذیری: این تمرینات افزایش انعطاف‌پذیری و محدوده حرکت در مچ دست و آرنج را به همراه دارند و شامل تمرینات کششی، تمرینات موبیلیزاسیون مفاصل و تکنیک‌های استرچینگ می‌شوند.
- آموزش تغییر الگوی استفاده: در این روش به بیماران نحوه استفاده صحیح از مچ دست برای انجام فعالیت‌های روزمره آموزش داده میشود. این آموزش‌ها می‌توانند شامل تکنیک‌های درست حمل و جابجایی اشیای سنگین و تغییر الگوهای حرکتی در فعالیت‌های روزمره باشند.
- تقویت عضلات فرعی: علاوه بر عضلات اصلی مچ دست و آرنج، تمریناتی هم برای تقویت عضلات فرعی ارائه خواهد شد.
ورزش تراپی
ورزش درمانی یکی دیگر از شیوه‌های موثر برای درمان فلج عصب رادیال دست است. برخی از ورزش‌های قابل استفاده در این روش شامل موارد زیر می‌شوند:
- ریختن آب از لیوان: یک فنجان خالی در دست بگیرید و آن را از سمت بالا به پایین بچرخانید. انگار می‌خواهید آب داخل آن را روی زمین بریزید.
- نگاه کردن به کف دست از پشت آرنج: در حالی که بازوهایتان در پشت و پهلوی شما قرار گرفته‌اند، سعی کنید از پشت آرنج به کف دست نگاه کنید.
- کشیدن دست روی میز: کف دستتان را روی میز قرار دهید و سعی کنید کل بدن را به سمت مخالف بچرخانید.
راه‌های پیشگیری از آسیب عصب رادیال
مهم‌ترین راهکارهایی که برای پیشگیری از بروز این عارضه در نظر گرفته شده‌اند شامل موارد زیر می‌شوند:
- داشتن سبک زندگی سالم: مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری از بروز چنین عارضه‌ای این است که ورزش کنید، پیاده‌روی داشته باشید، غذاهای سالم بخورید، هر سه ماه یکبار چکاب دهید و سیگار نکشید.
- نشستن صحیح: یکی از دلایلی که آسیب عصب رادیال را به همراه دارد، استفاده مداوم از کامپیوتر و پشت میز نشستن است. اینکه درست روی صندلی بنشینید و نرمش‌های ملایمی حین کار داشته باشید، می‌تواند تا حد قابل توجهی جلوی بروز بیماری را بگیرد.
- خوابیدن صحیح: هنگام خوابیدن از بالشت‌های نرم استفاده کنید و دستتان را به عنوان تکیه‌گاه در نظر نگیرید.
سخن پایانی
سندرم تونل رادیال وقتی اتفاق می‌افتد که عصب رادیال فرد تحت فشار باشد. این فشار معمولا به دلیل حرکات مکرر بازو و مچ ایجاد میشود؛ اما جای نگرانی نیست و به راحتی از طریق روش‌های مختلفی همچون استراحت، استفاده از دارو و فیزیوتراپی درمان میشود. در موارد نادر، برخی از افراد ممکن است نیاز به جراحی پیدا کنند. مدت زمان ترمیم عصب رادیال نیز معمولا بین 3 تا 6 هفته خواهد بود.
منابع:
www.healthline.com
handandwristinstitute.com
www.assh.org
