انگشت چکشی دست (Mallet Finger یا Hammer Finger) بیماری است که به علت پارگی تاندون اکستانسور یا باز کننده انگشت در محل اتصال به بند آخر انگشت ایجاد میشود. انگشت چکشی دست یکی از شایع‌ترین آسیب‌های تاندونی در اندام فوقانی است که بر اثر ضربه مستقیم یا کشیدگی ناگهانی به نوک انگشت رخ می‌دهد. در این آسیب، تاندون اکستانسور که مسئول صاف نگه داشتن مفصل انتهایی انگشت است، دچار پارگی یا آسیب دیدگی می‌شوند و فرد دیگر قادر به صاف کردن نوک انگشت خود به طور فعال نیست.
این اختلال نه تنها باعث مختل شدن عملکرد دست میشود، بلکه در صورت درمان نکردن به موقع آن، می‌تواند باعث بدشکلی دائمی یا محدود شدن حرکت دست شود. در ادامه این مقاله از کلینیک اترس علائم انگشت چکشی دست و نحوه درمان انگشت چکشی دست خواهیم پرداخت
انگشت چکشی دست چیست؟
انگشت چکشی دست (Mallet Finger یا Hammer Finger) نوعی آسیب دیدگی در انگشتان دست است که در آن مفصل انتهایی انگشت به سمت پایین خم میشود و فرد دیگر قادر به صاف کردن فعال نوک انگشت خود نیست. انگشت چکشی دست به دلیل آسیب یا پارگی تاندون اکستانسور (تاندونی که مسئول صاف نگه داشتن مفصل انتهایی انگشت است) ایجاد میشود. در نتیجه، نوک انگشت به حالت افتاده باقی می‌ماند و بیمار برای صاف کردن آن نیاز به کمک دست دیگر دارد.
علائم انگشت چکشی در دست
- ناتوانی در صاف کردن نوک انگشت به طور فعال (افتادگی نوک انگشت)
- خمیدگی یا افتادگی دائمی مفصل انتهایی انگشت
- درد، تورم و حساسیت در ناحیه آسیب‌دیده، به‌ویژه در پشت انگشت
- کبودی یا خون‌مردگی در محل آسیب
- گاهی اوقات وجود خون زیر ناخن یا جدا شدن ناخن (در موارد شدید)
- کاهش عملکرد انگشت و ناتوانی در انجام حرکات معمول
علل بروز انگشت چکشی دست
- ضربه مستقیم به نوک انگشت، به‌ویژه در ورزش‌هایی مانند بسکتبال، والیبال یا فوتبال که توپ یا جسم سخت به انگشت برخورد می‌کند
- کشیدگی یا پارگی ناگهانی تاندون اکستانسور بر اثر حرکات تند و غیرمنتظره یا استفاده بیش از حد از انگشتان
- آسیب به استخوان انتهایی انگشت (شکستگی محل اتصال تاندون به استخوان)
- بیماری‌های مفصلی مانند آرتروز که موجب تضعیف تاندون‌ها و افزایش ریسک آسیب میشود
- حرکات تکراری یا فشارهای طولانی‌مدت بر روی انگشتان
روش‌های درمان انگشت چکشی دست
درمان انگشت چکشی دست بستگی به شدت و زمان تشخیص آن دارد و هدف از درمان انگشت چکشی دست بازگرداندن عملکرد طبیعی انگشت و جلوگیری از عوارض دائمی می‌باشد. این درمان‌ها به دو دسته کلی غیرجراحی و جراحی تقسیم می‌شوند.
درمان‌های غیرجراحی انگشت چکشی
- استفاده از آتل یا اسپیلینت: رایج‌ترین و مؤثرترین روش درمان غیرجراحی است که در آن نوک انگشت به طور کامل صاف نگه داشته میشود تا تاندون یا استخوان فرصت ترمیم داشته باشد. این آتل معمولاً به مدت ۶ تا ۸ هفته به صورت تمام وقت استفاده میشود و پس از آن به تدریج زمان استفاده کاهش می‌یابد
- فیزیوتراپی: شامل تمرینات کششی و مقاومتی برای تقویت عضلات و تاندون‌های آسیب‌دیده است. همچنین روش‌های تخصصی مانند لیزرتراپی، الکترو تراپی، کامپرشن تراپی و شاک ویو می‌توانند باعث کاهش درد، التهاب و بهبود عملکرد انگشت شوند.
- کمپرس یخ و بالا نگه داشتن انگشت: برای کاهش تورم و درد در مراحل اولیه آسیب توصیه میشود.
- مراقبت‌های پوستی و آموزش استفاده صحیح از آتل: برای جلوگیری از عوارض پوستی و حفظ راحتی بیمار در طول درمان ضروری است.
جراحی انگشت چکشی دست
- جراحی زمانی توصیه میشود که آسیب شدید باشد، مانند پارگی کامل تاندون، وجود قطعه استخوانی بزرگ یا نیمه دررفتگی مفصل انتهایی انگشت که با روش‌های غیرجراحی قابل اصلاح نیستند.
- در مواردی که تاندون به دلیل بریدگی با جسم تیز آسیب دیده باشد، ترمیم جراحی ضروری است.
- هدف جراحی، بازسازی تاندون یا تثبیت استخوان و مفصل برای بازگرداندن عملکرد و شکل طبیعی انگشت است. پس از جراحی نیز معمولاً فیزیوتراپی برای بهبود حرکت و قدرت انگشت انجام میشود.
در مجموع، درمان غیرجراحی با آتل و فیزیوتراپی در اغلب موارد موفقیت‌آمیز است و جراحی تنها در موارد خاص و شدید ضرورت می‌یابد.
آیا انگشت چکشی در کودکان قابل درمان است؟
انگشت چکشی در کودکان قابل درمان است، اما به دلیل تفاوت‌های آناتومیکی و رشد غضروفی در کودکان، تشخیص دقیق و درمان به موقع اهمیت ویژه‌ای دارد. در کودکان ممکن است آسیب علاوه بر تاندون، غضروف رشد استخوانی را نیز درگیر کند که در صورت عدم درمان مناسب می‌تواند منجر به بدشکلی و اختلال در رشد انگشت شود.
علائم انگشت چکشی در کودکان
- افتادگی یا خمیدگی نوک انگشت و ناتوانی در صاف کردن فعال آن
- درد و تورم در ناحیه مفصل انتهایی انگشت
- حساسیت به لمس در محل آسیب
- گاهی کبودی یا خون‌مردگی در پشت انگشت
- محدودیت حرکتی و کاهش عملکرد انگشت در انجام فعالیت‌های روزمره
درمان‌های خاص برای کودکان مبتلا به انگشت چکشی
- استفاده از اسپلینت مخصوص: مشابه بزرگسالان، نگه داشتن نوک انگشت در حالت صاف با اسپلینت به مدت چند هفته، اصلی‌ترین روش درمان است. در کودکان، اسپلینت باید به گونه‌ای باشد که به رشد انگشت آسیبی نرساند و با دقت تنظیم شود.
- مراقبت‌های ویژه برای غضروف رشد: پزشک باید آسیب غضروفی را بررسی کند و در صورت نیاز درمان‌های تخصصی برای جلوگیری از بدشکلی و توقف رشد انجام دهد.
- فیزیوتراپی: تمرینات تقویتی و کششی متناسب با سن کودک به بهبود عملکرد انگشت کمک می‌کند.
- جراحی: در موارد نادر که آسیب شدید یا شکستگی استخوانی همراه با آسیب تاندون وجود دارد و درمان غیرجراحی مؤثر نباشد، جراحی با دقت بالا و توجه به غضروف رشد انجام میشود.
فیزیوتراپی برای انگشت چکشی دست
فیزیوتراپی نقش مهمی در درمان غیرجراحی انگشت چکشی دست دارد و هدف آن بهبود انعطاف‌پذیری، قدرت، و تراز انگشتان است. فیزیوتراپی با استفاده از تمرینات و تکنیک‌های مختلف، به کاهش درد، التهاب، و سفتی مفاصل کمک می‌کند و دامنه حرکتی انگشت را افزایش می‌دهد. درمان زودهنگام با فیزیوتراپی می‌تواند از پیشرفت بیماری و نیاز به جراحی جلوگیری کند.
تمرینات فیزیوتراپی برای انگشت چکشی
- تمرینات کششی: کشش‌های هدفمند برای کاهش سفتی عضلات و تاندون‌های اطراف مفصل انگشت انجام میشود. برای مثال، انگشت آسیب‌دیده را به آرامی به سمت پشت دست بکشید و این کشش را به مدت 15-30 ثانیه نگه دارید و 3-5 بار تکرار کنید.
- تمرینات تقویتی: تقویت عضلات اطراف انگشتان دست می‌تواند به بهبود وضعیت انگشت چکشی کمک کند. تمریناتی مانند جمع کردن حوله با انگشتان یا استفاده از کش مقاومتی برای فشار دادن انگشتان در برابر مقاومت توصیه میشود
- تمرینات انعطافی: انجام تمرینات انعطافی مانند باز و بسته کردن انگشتان به طور منظم می‌تواند انعطاف دست را افزایش دهد.
- تمرینات تعادلی: تمرینات تعادلی مانند نگه داشتن توپ بر روی دست می‌تواند به بهبود تعادل و استحکام عضلات دست کمک کند.
- آب‌درمانی یا تمرین در آب: قرار دادن انگشتان در یک لیوان آب و حرکت دادن آن‌ها به آرامی می‌تواند باعث تسهیل حرکت و کاهش سفتی شود.
فواید فیزیوتراپی در درمان انگشت چکشی
- کاهش درد و التهاب: تکنیک‌های فیزیوتراپی مانند لیزر تراپی و الکتروتراپی می‌توانند به کاهش درد و التهاب در ناحیه آسیب‌دیده کمک کنند. لیزر تراپی با افزایش جریان خون و کاهش التهاب موثر است،و الکتروتراپی با تحریک الکتریکی عضلات باعث محکم تر شدن و انعطاف‌پذیری آن‌ها میشود.
- بهبود دامنه حرکتی: تمرینات کششی و تقویتی به بهبود حرکت مفصل و افزایش انعطاف‌پذیری انگشت کمک می‌کنند. موبیلیزاسیون مفصل (حرکت دادن آرام مفصل آسیب‌دیده) نیز می‌تواند دامنه حرکتی را بهبود بخشد.
- تقویت عضلات: تمرینات مقاومتی و تقویتی باعث تقویت عضلات دست می‌شوند و از تغییر شکل بیشتر انگشت جلوگیری می‌کنند.
- پیشگیری از جراحی: فیزیوتراپی می‌تواند در مراحل اولیه بیماری از پیشرفت آن جلوگیری کرده و نیاز به جراحی را کاهش دهد
- آموزش مراقبت از انگشت: فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می‌دهد که چگونه از انگشت خود مراقبت کند و از عوارض احتمالی جلوگیری نماید. این شامل نحوه تمیز کردن و استفاده صحیح از آتل (در صورت نیاز) و مراقبت از پوست میشود.
علاوه بر این تمرینات، فیزیوتراپیست ممکن است از تکنیک‌های دیگری مانند ماساژ بافت‌های نرم برای کاهش تنش و بهبود جریان خون نیز استفاده کند. مدت زمان لازم برای بهبود با فیزیوتراپی بستگی به شدت وضعیت، رعایت تمرینات، و سلامت عمومی فرد دارد، اما معمولاً در عرض چند هفته تا چند ماه می‌توان بهبودهایی را مشاهده کرد.
نکات پیشگیری از انگشت چکشی دست
ورزش‌های تقویتی برای انگشتان دست
- انجام منظم تمرینات انعطافی مانند باز و بسته کردن انگشتان برای افزایش انعطاف‌پذیری مفاصل
- تمرینات تقویتی با استفاده از توپ‌های فشاری یا کش‌های مقاومتی برای تقویت عضلات و تاندون‌های اطراف انگشتان
- تمرینات تعادلی مانند نگه داشتن توپ روی دست که به بهبود هماهنگی و استحکام عضلات کمک می‌کند
- تمرینات کششی ملایم برای کاهش سفتی و حفظ دامنه حرکتی انگشتان
این تمرینات به تقویت ساختارهای حمایتی انگشتان و کاهش خطر آسیب‌های تاندونی کمک می‌کنند.
مراقبت‌های روزانه برای جلوگیری از انگشت چکشی
- استفاده از اسپلینت یا آتل‌های پلاستیکی یا فلزی هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی یا کارهای پرخطر برای محدود کردن حرکت غیرطبیعی انگشت و جلوگیری از آسیب
- رعایت تکنیک‌های صحیح در ورزش و استفاده از تجهیزات محافظتی مانند دستکش و بندهای ورزشی
- اجتناب از حرکات تند و ناگهانی یا فشار بیش از حد به انگشتان در طول فعالیت‌های روزمره
- مراقبت از پوست و ناخن‌ها به منظور پیشگیری از بریدگی یا عفونت که می‌تواند زمینه‌ساز آسیب‌های بیشتر شود
- در صورت بروز هرگونه درد، تورم یا حساسیت در انگشت، استراحت دادن به آن و در صورت لزوم مراجعه به پزشک برای ارزیابی دقیق
- استفاده از کمپرس یخ به صورت غیرمستقیم برای کاهش تورم و التهاب در مراحل اولیه آسیب
- پیروی دقیق از دستورات پزشک و استفاده کامل از آتل در طول دوره درمان برای جلوگیری از بدشکلی انگشت
سؤالات متداول درباره انگشت چکشی دست
انگشت چکشی دست چیست؟
انگشت چکشی یک وضعیت است که باعث خم شدن غیرطبیعی انگشت به طرف پایین میشود. این وضعیت معمولاً به علت آسیب به تاندون‌ها یا مفاصل انگشت ایجاد میشود.
آیا انگشت چکشی دست قابل درمان است؟
بله، انگشت چکشی دست قابل درمان است. درمان‌های غیرجراحی مانند فیزیوتراپی و استفاده از اسپلینت می‌توانند مؤثر باشند، اما در موارد شدید ممکن است نیاز به جراحی باشد.
درمان انگشت چکشی دست چگونه است؟
درمان‌های غیرجراحی شامل استفاده از اسپلینت، فیزیوتراپی و درمان با داروهای ضد التهاب هستند. در صورتی که این درمان‌ها موثر نباشند، جراحی ممکن است ضروری باشد.
فیزیوتراپی برای انگشت چکشی موثر است؟
بله، فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات و تاندون‌های انگشت کمک کند و در کاهش درد و بازگرداندن حرکت به انگشت مؤثر باشد.
اگر دچار انگشت چکشی دست هستید و به دنبال درمان هستید، همین حالا با ما تماس بگیرید و مشاوره رایگان دریافت کنید!
