عقب زدگی زانو یا ژنو رکورواتوم (Genu recurvatum) یک تغییر شکل در مفصل زانو است که در آن زانو بیش از حد طبیعی به سمت عقب متمایل می شود. در حالت عادی باید زانو صاف باشد ولی در زانوی عقب رفته که نام دیگر آن هایپراکستنشن (Hyperextensions) است، زانو شکل طبیعی ندارد. در مقاله پیشین در مورد فیزیوتراپی زانوی پرانتزی صحبت کردیم که نکات مهمی در محتوا قرار داده شده است.
بسیاری از افراد نمی‌دانند که دچار عقب زدگی زانو هستند، زیرا ممکن است علائمی نداشته باشند. اما در صورتی که شما احساس درد و یا کشیدگی در ناحیه زانو داشتید، مخصوصاً در هنگام انجام فعالیت‌های ورزشی، باید موضوع را جدی بگیرید و به سراغ پزشک بروید. فرو رفتگی زانو یکی از رایج ترین بیماریهایی است که ورزشکاران، کودکان و بسیاری از افراد دیگر در اثر عوامل گوناگون دچار آن می‌شوند. یکی از راه‌های درمان آن استفاده از فیزیوتراپی زانو است که به شما کمک می‌کند تا به حالت طبیعی خود برگردید. در ادامه این مطلب از کلینیک اترس به بررسی راه ها دمان زانو عقب رفته با فیزیوتراپی می پدرازیم و چن ورزش به شما معرفی میکنیم.
علائم زانوی عقب رفته
- کبودی یا تغییر رنگ: گاهی اوقات در اثر آسیب به زانو، کبودی و یا تورم اتفاق می‌افتد که این عوامل ممکن است خفیف و یا شدید ظاهر شوند. کبودی در اثر آسیب‌هایی که به بافت های داخلی بدن وارد میشود به وجود می‌آیند. اما زمانی که در هنگام ضربه، صدایی از داخل زانو شنیدید و یا احساس کردید که زانوهایتان به عقب کشیده‌شد، احتمالاً یکی از رباط‌های پا پاره شده‌است. در این زمان درد شدیدی را احساس خواهید کرد که تحمل آن برایتان غیر ممکن است.
- بی ثباتی زانو: گاهی اوقات پیش می‌آید که شما در حال راه رفتن به یک مکانی هستید و ناگهان زانوهایتان خالی می‌کند. گاهی نیز ممکن است برای ایستادن روی یک پا دچار مشکل شوید. در هر صورت، این عوامل نشان‌دهنده آن است که شما دچار بی‌ثباتی زانو شده‌اید و باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
- درد: زمانی که رباط‌های پا و یا یکی از اجزای داخلی زانو دچار آسیب، تخریب و یا پارگی شده‌باشد، شما در آن ناحیه احساس ناراحتی خواهید کرد. درد ناشی از ضعف و یا پارگی رباط می‌تواند خفیف و یا شدید باشد. حتی ممکن است شما درد مبهمی را از آن احساس کنید و یا زانوهایتان تیر بکشد. تحت هر شرایطی بهترین کار فیزیوتراپی زانوی عقب رفته برای درمان است.
- کاهش تحرک: زمانی که شما دچار آسیب هایپراکستنشن هستید، به سختی می‌توانید پاهایتان را تکان دهید یا خم و راست کنید. زیرا ورم‌های مختلف اطراف زانو شما را از حرکت باز می‌ایستاند. حتی ممکن است بخشهای داخلی مانند ACL CL رباط پاپلیتیل یا مینیسک دچار تخریب شده‌باشند. با وجود این علائم فیزیوتراپی زانو به شما کمک می‌کند تا سلامتی خود را دوباره باز یابید.
دلایل عقب زدگی زانو
- اختلال های ژنتیکی و بیماری های مادرزادی
- آسیب و ضربه‌های ناگهانی به مفصل زانو
- ضعیف‌شدن عضلات لگن یا عضلات چهار سر ران
- قرارگیری مچ پاها در موقعیت نامناسب
- شل شدن رباط های زانو
- بیماری دیستروفی عضلانی
- بد جوش خوردن استخوان های اطراف زانو
- بیماری ام اس
- فلج مغزی
عوارض جراحی برای عقب زدگی زانو
زمانی که دیگر راهی برای درمان نداشته‌باشید، عمل جراحی به سراغتان می‌آید. با استفاده از میله به زانوها کمک می‌کنند تا به حالت طبیعی برگردد. اما عوارضی نیز در بردارد که شامل:
- درد شدید و دیر جوش گرفتن عضلات
- در دراز مدت بیماری‌های دیگری را برای پاها به وجود می‌آورد. بیماریهایی مانند پاهای پرانتزی یا استروآرتریت.
انواع فیزیوتراپی برای عقب زدگی زانو
در استئوآرتریت یا آرتریت روماتوئید، زمانی که التهاب سینوویال منجر به مایع مفصلی و تورم شود، شما شاهد خم شدن زانوها به عقب خواهید بود. زمانی که مشکلات به سراغ زانوها می‌آیند، یکی از رایج ترین درمان‌ها فیزیوتراپی است.
شل بودن رباط های زانو ( به صورت مادرزادی)
رباط ها استخوان‌ها را به هم متصل و تثبیت می‌کنند. همچنین آنها به اندازه کافی انعطاف پذیر و محکم هستند تا به حرکت دربیایند. برای مثال، بدون رباط‌های مفاصل مانند زانو، نمی‌توانید راه بروید یا بنشینید. اکثر افراد به طور طبیعی رباط های سفتی دارند. شلی رباط زمانی رخ می‌دهد که رباط های شما بیش از حد نازک شوند و یا اتفاقی برای آنها رخ دهد. این عامل باعث عقب زدگی زانوها میشود. حتی می‌تواند مفاصل سراسر بدن شما مانند گردن، شانه ها، مچ پا یا زانو را تحت تاثیر قرار دهد.
ضعف و ناتوانی ماهیچه ی فموریس
ضعف عضله چهارسر در بیماران مبتلا به استئوآرتریت زانو شایع است و ممکن است با پیشرفت بیماری، نقص عملکردی قابل توجهی رخ دهد. برخی معتقدند که ضعف عضلات چهارسر ران قبل از شروع استئوآرتریت زانو (OA) است و خود یک عامل خطر برای ایجاد OA زانو، به ویژه در زنان است. زمانی که شما این ضعف را در پاها داشته‌باشید، در هنگام راه رفتن متوجه آن خواهید شد. زیرا انقباض غیرعادی عضله چهار سر ران برای شما اتفاق می‌افتد و شما نمی‌توانید به راحتی راه بروید.
بد جوش خوردن استخوان زانو بعد از شکستگی
افرادی که دچار شکستگی زانو می‌شوند، ممکن است بر اثر عوامل گوناگونی جوش استخوان به خوبی اتفاق نیوفتد. این عوامل شامل عفونت پری پروتز مفصل (PJI)، بی‌ثباتی شدید، از دست‌دادن بافت نرم گسترده و اختلال عملکرد مکانیسم چهار سر ران به دلیل آسیب عصبی یا آتروفی است. در هر صورت بهترین کار مراجعه به فیزیوتراپی زانوی فرو رفته برای دریافت راهکار مناسب درمان است.
ضعیف بودن ماهیچه های اکستانسور
زمانی که شما ماهیچه‌های ضعیفی داشته‌باشید بیشتر احتمال بروز ابتلا به استئوآرتریت زانو را خواهید داشت. مطالعه‌ای بر روی افرادی که هیچ بیماری زانویی نداشتند صورت گرفت تا مشخص شود که چه مقدار ضعف عضله در بروز این بیماری مؤثر است. حداقل 2 سال میزان قدرت عضلانی آنها اندازه گرفته‌شد. در طی این پژوهش مشخص شد که افرادی که دچار ضعف عضلات بازکننده زانو هستند، تا 95 درصد احتمال بروز این بیماری در آنها وجود دارد. برای جلوگیری یا به اصطلاح پیشگیری بهتر است با فیزیوتراپی زانوی فرو رفته ارتباط بگیرید.
اختلال در مفصل پروپریسپشن
گیرنده‌های حسی در تمامی بدن و حتی در عضلات، مفاصل و تاندون های شما قرار دارند. هنگامی که حرکت می‌کنید، گیرنده‌ها پیام‌های دقیقی در مورد موقعیت‌ها و اعمال شما به مغز شما ارسال می‌کنند. مغز شما این پیام‌ها را پردازش و با بینایی، سیستم عصبی و سیستم دهلیزی کار می‌کند تا شما بتوانید بدن و نحوه حرکت را درک کنید. زمانی که این سیستم دچار اختلال شود، نمی‌توانید به راحتی روی سطوح ناهموار حرکت کنید.
مراقبت‌های بعد از فیزیوتراپی برای عقب عقب زدگی زانو
- چهار تا شش جلسه فیزیوتراپی تک به تک در حداکثر 6 ماه اتفاق می‌افتد. جلسات پیگیری (حضوری یا ویدیویی؛ تلفنی در صورت لزوم) حداکثر 30 دقیقه است. فیزیوتراپیست‌ها در هر جلسه میزان درمان شرکت کنندگان را مجدداً ارزیابی می‌کنند. حداکثر پنج تمرین را در هر جلسه برای آنان در نظر می‌گیرند که این تمرینات شامل انعطاف پذیری، تقویت پا، تعادل و دویدن است. علاوه بر تمرینات مشخص و بررسی پاها افراد می‌توانند کارهای دیگری را اعمال کنند.
- استفاده از زانو بند بعد از فیزیوتراپی زانو: این وسیله ورزشی زانوها را محکم در جای خود نگه می‌دارد. با فشاری که به زانو وارد می‌کند باعث میشود که مایعات اضافی کاهش پیدا کند.
- استفاده از یخ بعد از فیزیوتراپی زانو: به کمک یخ شما می‌توانید ورم و یا درد زانوهایتان را کمی کاهش دهید. زمانی که درد کاهش پیدا کند، شما می‌توانید به راحتی حرکت کنید و انعطاف داشته‌باشید. اما استفاده طولانی مدت و یا تماس مستقیم آن با پوست توصیه نمی‌شود، زیرا درد بیشتری را برایتان به همراه خواهد داشت.
- مصرف دارو: در صورتی که پزشک به شما اجازه دهد، می‌توانید از داروهای لازم استفاده کنید.
عوارض درمان نشدن عقب زدگی زانو
- یکی از شایع ترین مشکلاتی که برای افراد و حتی ورزشکاران اتفاق می‌افتد، عقب رفتگی زانو است. زمانی که عضلات همسترینگ منقبض شود و دیگر مانند قبل کار نکند مشکلاتی زیادی را برایتان به وجود می‌آورد. در بسیاری از بیماران اگر این مشکل برطرف نشود باعث میشود، سیستم عملکرد حرکتی بدن دچار مشکل شود.
- درمان نشدن این بیماری بعد از مدت راه رفتن و خم کردن زانو را برایتان سخت می‌کند. حتی بعد از مدتی انرژی راه رفتن را از شما می‌گیرد و منجر به استرس زیاد در مکانیسم اکستانسور میشود.
- یکی دیگر دلایلی که حتما باید برای درمان این بیماری اقدام کنید، این است که ستون فرات شما را دچار مشکل می‌کند. مخصوصاً برای کودکانی که در حال رشد هستند، می‌تواند فاجعه آفرین باشد.
- درمان‌نکردن خم شدگی زانو باعث شیب لگنی خلفی، از دست دادن لوردوز کمری و افزایش وضعیت نشستن کیفوتیک می‌شوند. تمامی این عوامل دست در دست هم می‌دهند تا شما در هنگام نشستن دچار مشکل شوید.
چه کسانی در معرض بیماری عقب عقب زدگی زانو هستن
- ضربه مستقیم به زانو: هنگامی که مفصل زانو با نیروی زیاد با فرد یا جسم دیگری برخورد می‌کند، باعث عقب زدگی زانو میشود.
- فشار بیش از حد ناشی از حرکت: هنگامی که یک ورزشکار با سرعت بالا در یک جهت حرکت می‌کند و مجبور است به سرعت با پای خود تغییر جهت دهد، مفصل زانو باید فشار زیادی را تحمل کند. در این موارد که فشار زیادی به زانو وارد میشود، عقب زدگی زانو به وجود می‌آید.
- عضلات ضعیف پا: افرادی که دارای عضلات ضعیف یا عدم تعادل در قدرت پاهای خود هستند، فشار زیادی به مفصل زانو وارد میشود و دررفتگی کشکک را افزایش می‌دهد. ورزشکارانی که دارای قد استثنایی هستند، خطر دررفتگی کشکک در آنها بیشتر است.
- آسیب قبلی: اینکه قبلاً دچار دررفتگی کاسه زانو یا آسیب تروماتیک دیگری شده‌باشید که مفصل زانو را ضعیف کرده‌باشد، احتمال فرورفتگی زانو را افزایش می‌دهد.
- همچنین کودکانی که زانوهای ضعیفی دارند نیز ممکن است به این بیماری دچار شوند.
ورزش‌های مناسب برای عقب‌زدگی زانو
- کشش عضله همسترینگ: به پشت دراز بکشید، یک پا را صاف نگه دارید و با کمک حوله یا بند، پنجه پا را به سمت خودتان بکشید. 30 ثانیه نگه دارید و با پای دیگر تکرار کنید.
- کشش عضله ساق پا: روبروی دیوار بایستید، یک قدم به جلو بردارید و پاشنه پای عقبی را روی زمین نگه دارید. با خم کردن زانوی جلویی، عضله ساق پا را بکشید. 30 ثانیه نگه دارید و با پای دیگر تکرار کنید.
- کشش عضله چهار سر ران: به پهلو دراز بکشید، زانوی بالایی را خم کنید و با دست، مچ پای خود را به سمت خودتان بکشید. 30 ثانیه نگه دارید و با طرف دیگر تکرار کنید.
- اسکوات: صاف بایستید، پاها به عرض شانه باز کنید و به آرامی خم شوید تا انگشتان پاها در راستای زانوها قرار گیرند. 10 تا 15 بار تکرار کنید.
- لانژ: گامی بلند به جلو بردارید و زانوها را خم کنید تا زانوی جلویی 90 درجه و زانوی پشتی به زمین نزدیک شود. 10 تا 15 بار برای هر پا تکرار کنید.
- پل: به پشت دراز بکشید، زانوها را خم کنید و کف پاها را روی زمین قرار دهید. باسن خود را از زمین بلند کنید تا بدنتان یک خط مستقیم از شانه تا زانو تشکیل دهد. 10 تا 15 ثانیه نگه دارید و رها کنید.
فیزیوتراپی زانوی عقب رفته در مشهد
کلینیک ورزشی پزشکی اترس بهترین کلینیک فیزیوتراپی در مشهد است که زانوی عقب رفته را با استفاده از روش های فیزیوتراپی درمان می کند. برای اطلاعات بیشتر می توانید با شماره های درج شده در سایت تماس بگیرید یا از طریق دکمه رزرو انلاین اقدام به گرفتن نوبت کنید.
آنچه در مورد عقب زدگی زانو خواندیم:
عقب زدگی زانو یکی از مشکلات شایع مفاصل است که می‌تواند در اثر عوامل مختلفی از جمله ضربه، فشار زیاد، ضعف عضلات و آسیب قبلی ایجاد شود. این بیماری می‌تواند باعث درد، تورم، بی‌ثباتی زانو و اختلال در عملکرد حرکتی شود. فیزیوتراپی یکی از موثرترین روش‌های درمان عقب زدگی زانو است. این روش با تقویت عضلات، بهبود دامنه حرکتی و افزایش تعادل به بهبود وضعیت زانو کمک می‌کند.
کلینیک اترس یکی از کلینیک‌های تخصصی فیزیوتراپی در مشهد است که با بهره‌گیری از کادری مجرب و متخصص، خدمات فیزیوتراپی را به بیماران ارائه می‌دهد. این کلینیک دارای بخشهای مختلف فیزیوتراپی از جمله ورزش درمانی و آب‌درمانی، تغذیه است. در مقاله بعدی به سراغ فیزیوتراپی زانوی ایکس یا زانو ضربدری رفته ایم.
